مکتب شهید سلیمانی، تعریف مجموعه‌ای از اعتقادات محکم و منسجم است؛ رفتا‌رهای برخاسته از اعتقادات و خلقیات ایشان را به تصویر می‌کشد. مکتب شهید سلیمانی فراتر از الگوی مدیریتی است. با توجه به نقش بی بدیل شهید سلیمانی، در پیش‌برد اهداف انقلاب اسلامی، و تأثیر گذاری ایشان در منطقه و جنوب غرب آسیا؛ باید به تمامی ابعاد زندگی و شخصیتی و اعتقادی این شهید بزرگوار پرداخته شود.
هر انسان آگاه و منصفی فارغ از اندیشه سیاسی و اجتماعی خود گواهی می‌دهد که، تعبیرمکتب شهید سلیمانی به حق شایسته‌ی این سردار بزرگ اسلام است. واقعیت این است که، هرگاه انسان از مدار فردیت خارج شود، و وجود او به اندازه‌ای گسترش یابد که بر نفوس انسان‌ها در مسیر کمال تأثیر بگذارد؛ به یک مکتب تبدیل شده است.[i]
در وهله‌ی اول، بهترین منبع و مرجع بیانات «حضرت آیت الله خامنه‌ای» رهبر معظم انقلاب اسلامی در خصوص آن شهید بزرگوار است. ایشان می‌فرمایند: «به شهید حاج قاسم سلیمانی به چشم یک فرد نگاه نکنیم؛ به چشم یک مکتب، یک راه نگاه کنیم و یک مدرسه درس آموز نگاه کنیم.[ii]»
همچنین مقام معظم رهبری در دیدار با مردم قم، در ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸، «اخلاص» سردار پر افتخار حاج‌قاسم را، بالاتر از همه ویژگی‌های او خواندند. و اضافه کردند: او شجاعت و تدبیرش را برای خدا خرج می‌کرد. و اهل تظاهر و ریا نبود. ایشان در زمینه اخلاص مثال زدنی حاج قاسم فرمودند: «در جلسه‌های رسمی با مسئولان مختلف، او به گونه‌ای در حاشیه و دور از چشم می‌نشست، که باید می‌گشتید تا او را پیدا می‌کردید.»
الگوی رفتاری سپهبد سلیمانی یک مکتب مدیریتی با ویژگی‌های خاص است. که «اخلاص»، محور و سنگ بنای این مکتب را تشکیل می‌دهد. خاستگاه این اخلاص کجاست؟
اخلاص در نتیجه ایمان قلبی حاصل می‌شود. وگام برداشتن تنها در مسیر کسب رضایت خداوند. «من کان للَّه کان اللَّه له » [iii] هر کس برای خدا باشد، قدرت الهی در خدمت او قرار می‌گیرد؛ و به او کمک می‌کند.[iv] اصلی‌ترین نماد و مظهر اخلاص «امام حسین علیه السلام» است. و البته راز ماندگاری «عاشورا» در همین اخلاص است.
رهبر انقلاب در دیدار با خانواده شهید سلیمانی می‌فرماید: «اگر اخلاص نباشد، این جور دلهای مردم متوجّه نمی‌شود؛ دلها دست خدا است؛ این که دلها این جور همه متوجّه می‌شوند، نشان دهنده‌ی این است که یک اخلاص بزرگی در آن مرد وجود داشت.»[i]
دو گزاره مهم و کلیدی مرتبط با شهید سلیمانی که از فرمایشات مقام معظم رهبری قابل استخراج است، عبارت است از:
نگاه به شهید سلیمانی به جای یک فرد، به مثابه یک مکتب و مدرسه درس آموز.
اخلاص، به عنوان مهم‌ترین خصیصه شهید سلیمانی.
شهید حاج قاسم سلیمانی به عنوان فخر و مباهات نظام جمهوری اسلامی ایران، و جامعه تشیع، با افتخار آفرینی در دوران دفاع مقدس، و پس از آن حضور در فرماندهی نیروی قدس، و نقش آفرینی در دفاع از حرم، و مقابله با اقدامات تروریستی دولت‌های استعمارگر، و خنثی کردن نقشه‌های آنها در منطقه‌ی غرب آسیا، به چهره‌ای بین‌المللی و نماد مقاومت تبدیل شد. پس از سال‌ها مجاهدت، سرانجام به آرزوی دیرین خود یعنی شهادت رسید. اکنون جامعه اسلامی از وجود این سرمایه ارزشمند بی بهره مانده است. اما مکتب و مرام رفتاری و اعتقادی او تا ابد پابرجاست.
به طور کلی مکتب این شهید بزرگوار را می توان در چند بعد بیان نمود. که پیامد چنین مکتبی قطعاً رسیدن به سعادت شهادت است.
معنوی و ارزشی: دینداری، ایثار، شهادت طلبی، انقلابی‌گری، ساده زیستی و دوری از تجمل.
فردی و رفتاری: امیدواری به مدد الهی، عزت نفس، سعه صدر، تعهد و وفاداری، شخصیت کاریزماتیک و کیفیت زندگی کاری
فرماندهی و مدیریتی: شایستگی و صلاحیت، الگو و مظهر، مدیریت جهادی، تفکر راهبردی، تصمیم‌گیری و قاطعیت، سازگاری و انعطاف پذیری، درک محیط سیاسی، توسعه توانمندی‌ها، عطوفت با زیر دستان و ابتکار و خلاقیت.
نظامی : توانمندی‌های نظامی دشمن شناسی، دشمن ستیزی، هوشیاری و شناخت محیط و اطاعت پذیری و قانونگرایی.
تاثیر گذاری و عملکردی: تمرکز بر همسایگان منطقه‌ای، تقویت نیروهای مقاومت در منطقه، ایجاد انسجام و یکپارچگی بین احاد ملت، و فراهم شدن زمینه اخراج مزدوران از منطقه[ii].
در حقیقت کلید اصلی آسمانی شدن، «اخلاص» است.سخن معروف سردار شهید سلیمانی را فراموش نکنیم: «بدانید تا کسی شهید نبود، شهید نمی‌شود. شرط شهید شدن، شهید بودن است.» این همان تعبیر دیگری است از روایت معروف «موتوا قَبلَ أن تَموتوا»[iii].
زهره مؤمنیان
[i] بیانات در منزل سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی، ۱۳۹۸/۱۰/۱۳
[ii] تدوین الگوی فرماندهی شهید قاسم سلیمانی، حسین دهقانی پوده، امین پاشایی هولاس، نشریه علمی مدیریت اسلامی تابستان ۱۳۹۹، سال ۲۸، شماره ۳۷:۲-۱۳
[iii] فیض کاشانى، محمد محسن، الوافی، ج۴، ص۴۱۲.
[i][i] رضائیان، زهرا (۱۳۹۹)، نگاهی به ویژگی های سردار مکتب ساز حاج قاسم سلیمانی، قصلنامه علمی-تخصصی ره توشه، ش ۱: ۲۸۹-۲۷۷
[ii] ۲۷ دی ماه ۱۳۹۸
[iii] بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج ۷۹، ص ۱۹۷.
[iv] بیانات در دیدار جمعی از دانش‌آموزان و دانشجویان، ۱۳۷۲/۰۸/۱۲
۲
نظر
ارسال نظر برای این مطلب