یکی از اهداف دراز مدت جمهوری اسلامی ایران در منطقه، دستیابی به اهدافی است که تنها از طریق دیپلماسی انقلابی قابل دستیابی است. این نوع دیپلماسی تنها راه حل حفظ امنیت ایران اسلامی در منطقه است. منطقه‌ای استراتژیک و مستعد انواع بحران.
تنها کسانی می‌توانند این نوع دیپلماسی را در منطقه‌ای بحران خیز به کار گیرند؛ که اهداف راهبردی ایران را در این محیط عملیاتی؛ و بازیگران منطقه‌ای آن را بشناسند. بازیگرانی همچون دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای قدرتمند و تاثیرگذار در منطقه.
از دهه ۱۳۸۰ تا کنون الگوی دیپلماسی سردار سلیمانی توانست اقتدار ایران در محیط منطقه‌ای را ارتقاء داده و شکل جدیدی از موازنه قدرت انقلابی را به وجود آورد.[i]
دیپلماسی انقلابی یکی از نشانه‌های اصلی قدرت‌سازی محسوب می شود. بررسی الگوی دیپلماسی سردار شهید قاسم سلیمانی از این نظر اهمیت دارد که تمامی شاخص‌های انقلاب اسلامی را در بر دارد.
شاخص هایی همچون: برقراری اسلام ناب، استکبار ستیری، حمایت از مظلومان و ستم دیدگان، مردمی بودن و توجه به مردم، عدالت طلبی، و استقلال.
دهه اول انقلاب اسلامی مبتنی بر نشانه‌هایی از تلاش همه جانبه‌ی ایران برای حفظ مرزهای جغرافیایی بوده است. دهه دوم انقلاب معطوف به سازوکارهای رشد اقتصادی و عادی سازی روابط ایران با نظام بین الملل بوده است. ظهور دیپلماسی انقلابی مربوط به دهه سوم و چهارم انقلاب اسلامی بوده است. انقلاب اسلامی در این دهه ماهیتی ژئوپلیتیک داشته است. فشارهای راهبردی آمریکا به گونه‌ای فزاینده ادامه یافته. و این امر مشکلات اقتصادی جدیدی را برای ایران به وجود آورد.
دهه پنجم انقلاب اسلامی از حوزه ژئوپلیتیکی خارج شده و ماهیت تمدن ساز پیدا کرده است. ترور سردار سلیمانی با این هدف انجام گرفت، که ایران نتواند نقش ژئوپلیتیکی خود را به نقش تمدن ساز منطقه ای ارتقا دهد.
دیپلماسی سیاسی سردار سلیمانی
واژگان و مفاهیم دیپلماسی، دیپلمات، دیپلماتیک، و مذاکره؛ در ادبیات روابط بین‌الملل کاربرد فراوانی دارند. اغلب برای بیان رابطه بین دو یا چند کشور و یا چند بازیگر غیردولتی به کار می‌روند. شهید سلیمانی با سبک خود به همه نشان داد، تمام این واژه‌ها، با واژه‌هایی چون «اقتدار» و «میدان» معنا پیدا می‌کند و از موضع ضعف نمی‌توان به دیپلماسی عمومی یا اقتصادی رسید.
حفظ امنیت منطقه
شهید سلیمانی، با نفوذی که در عراق داشت؛ توانست امنیت آن کشور را نیز حفظ کند. و اجازه از هم پاشیدن عراق واحد و ایجاد بحران در این کشور را نداد. با تدابیر و استراتژی‌های شهید سلیمانی اجازه تجزیه عراق به آمریکایی‌ها داده نشد. در حالی که هدف از به‌وجود آمدن داعش ایجاد جنگ بین شیعه و سنی و شیعه و کُرد بود.
حفظ وحدت شیعه و سنی
حضور بی‌شمار مردم ایران در ایام منتهی به اربعین، و رفت‌وآمدهای بسیار، و مراودات دو ملت در این ایام، ابتدا موجب ایجاد تعلقات مشترک مذهبی و سپس به دیپلماسی اقتصادی می‌رسد. تأمین امنیت زوار شهرهای مقدس کربلا و نجف از خدمات ارزنده ایشان و همرزمان غیورش می‌باشد.
دیپلماسی اقتصادی سردار سلیمانی
ایجاد امنیت برای بازرگانان، سرمایه‌گذاران و تجار.
که بتوانند با داشتن احساس امنیت کالای خود را به دست خریدار برسانند. از بین بردن داعش بزرگترین عامل برای بازگرداندن ثبات اقتصاد به آن کشور بوده است. بر این اساس عراق نیز به یک بازار بسیار بزرگ برای کالاهای ایران تبدیل شده است.
همچنین ایران و عراق در ۱۶ نقطه تماس مرزی دارند. و این مرزها از بالاترین نقطه مرزی یعنی شهر سردشت استان آذربایجان غربی با مرز مشترک، گمرک و بازارچه مرزی آغاز می‌شود و تا پایین‌ترین نقاط مرزی در منطقه شلمچه استان خوزستان ادامه دارد. این نقاط مرزی نقش مهمی در اقتصاد بین دو کشور داشته است.
نگاه سیستماتیک سردار سلیمانی به مرز ها باعث شد ایام کرونا علیرغم بسته‌شدن چندین مرز غربی با کشور عراق امکان نقل و انتقال کالا از چند مرز دیگر در اقلیم کردستان عراق فراهم بود و در آن مدت تجار کشور ما دچار بحران جدی نشدند.
کاربرد دیپلما سی انقلابی در راستای بهینه سازی اعتبار ملی و اقتدار سیاسی ایران عزیز در محیط منطقه‌ای بوده است. ایران همواره با تهدیدات نرم افزاری و سخت افزاری روبرو بوده، و به همین دلیل نیازمند بهینه سازی موقعیت خود ازطریق سازوکارهای دیپلماسی انقلابی است.[۱]
البته در همه این موارد قطعاً نقش سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در ایجاد تأمین امنیت و زمینه‌سازی روابط تجاری و اقتصادی بی‌بدیل بوده است. روحش شاد و یادش همیشه در قلب‌های ماست.
نویسنده: زهره مومنیان
[۱] همان
[i] دیپلماسی انقلابی در الگوی رفتار منطقه ای سردار سلیمانی، نویسندگان، ابراهیم متقی ، حسن امینی، دوره ۲، مقالات برگزیده دومین همایش بین المللی گام دوم انقلاب – شماره پیاپی ۳، ۱۳۹۹صفحه ۱-۲۷
۱
نظر
ارسال نظر برای این مطلب